เปรียบเทียบเศรษฐกิจการเลี้ยงกุ้งกุลาดำและกุ้งขาว ต.ปากพนังฝั่งตะวันออก อ.ปากพนัง จ.นครศรีธรรมราช: 2012

ที่มาและความสำคัญ

เนื่องจากกุ้งกุลาดำราคาค่อนข้างดีมาก จึงทำให้เกษตรกรหันมาลงทุน ทำนากุ้งกันมาก ผลผลิตที่ได้ในช่วงเลี้ยงหนึ่งๆ จะเป็นตัววัดว่าคนเลี้ยงมีกำไรหรือขาดทุน แต่ทั้งนั้นก็ขึ้นอยู่กับราคากุ้งในช่วงนั้นด้วย เกษตรกรผู้เลี้ยงกุ้งจะต้องเสี่ยงกับการเจริญเติบโตของกุ้ง โรคกุ้งและที่สำคัญคือ ต้องเสี่ยงกับราคากุ้งที่เปลี่ยนไปตามสถานการณ์ต่างๆของโลก ทำให้ประสบปัญหาการขาดทุน เลิกกิจการไปเป็นจำนวนมาก จากผลกระทบจากการทำนากุ้ง ทำให้สภาพแวดล้อมเสื่อมโทรม ดังนั้นคณะผู้วิจัยจึงสนใจที่จะศึกษาเปรียบเทียบเศรษฐกิจการเลี้ยงกุ้งกุลาดำและกุ้งขาว ต.ปากพนังฝั่งตะวันออก อ.ปากพนัง จ.นครศรีธรรมราช เพื่อศึกษาเปรียบเทียบการจัดการ และเศรษฐกิจการเลี้ยงกุ้งกุลาดำและกุ้งขาว

เอกสารที่เกี่ยวข้อง

กุ้งขาวแปซิฟิก (Litopenaeus vannamei)

เป็นกุ้งพื้นเมืองในทวีปอเมริกาใต้ พบทั่วไปบริเวณชายฝั่งมหาสมุทรแปซิฟิกตะวันออก เนื่องจากกุ้งขาวแปซิฟิกที่เกษตรกรในประเทศไทยนิยมเรียกว่า กุ้งขาวแวนนาไม เป็นกุ้งที่เลี้ยงง่าย มีการเจริญเติบโตอย่างรวดเร็ว กุ้งชนิดนี้ได้มีการนำเข้ามาเลี้ยงในทวีปเอเชีย ครั้งแรกในประเทศไต้หวันปี พ.ศ. 2539 ซึ่งเป็นช่วงเวลาเดียวกันที่การเลี้ยงกุ้งกุลาดำในประเทศไทยกำลังประสบปัญหากุ้งโตช้าทำให้เกษตรกรส่วนใหญ่ ประสบปัญหาขาดทุนในขณะเดียวกันเกษตรกรบางส่วนได้ทดลองเลี้ยงกุ้งขาว ซึ่งส่วนใหญ่ให้ผลค่อนข้างดี จากกระแสการเลี้ยงกุ้งขาวที่ได้ผลดีกว่ากุ้งกุลาดำ ทำให้เกษตรกรจำนวนมากหันมาเลี้ยงกุ้งขาวกันมากขึ้น มีลักษณะโดยทั่วไป มีหนวดสีแดง ลำตัวสีขาวอมชมพู และมีเปลือกบาง

กุ้งกุลาดำ (Penaeus monodon)

มีอยู่ทั่วไปในทวีปเอเชีย ในประเทศไทยพบแพร่กระจายทั่วไปในอ่าวไทย แต่จะพบมากบริเวณเกาะช้างบริเวณนอกฝั่งของจังหวัดชุมพร ถึงนครศรีธรรมราชและทางฝั่งมหาสมุทรอินเดีย บริเวณนอกฝั่งของจังหวัดภูเก็ต และระนอง ชอบอาศัยอยู่ในบริเวณที่มีพื้นดิน เป็นทรายปนโคลนกุ้งกุลาดำมีลำตัวสีแดงอมน้ำตาลถึงน้ำตาลเข้มมีลายพาดขวางด้านหลัง และมีสีออกน้ำตาลเข้มข้างแถบสีขาว และขาว่ายน้ำมีขนสีแดง

ขั้นตอนการทำโครงงาน

18 กุมภาพันธ์ 2554 : ขั้นที่ 1

ศึกษาข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับการทำนากุ้ง จากแหล่งข้อมูลต่างๆ เช่น หนังสือ วารสาร อินเทอร์เน็ต ฯลฯ

25 พฤษภาคม 2554 : ขั้นที่ 2

สัมภาษณ์เกษตรกรที่มีอาชีพทำนากุ้ง โดยมีประเด็นคำถามเกี่ยวกับ การตัดสินใจในการประกอบอาชีพทำนากุ้งประสบการณ์ทำนากุ้ง ข้อมูลเกี่ยวกับการทำนากุ้ง ความรู้เกี่ยวกับการทำนากุ้ง ตลาดและการจัดจำหน่าย รวมทั้งต้นทุนและผลตอบแทนจาก การทำนากุ้ง

21 สิงหาคม 2554 : ขั้นที่ 3

นำข้อมูลทางเศรษฐกิจของเกษตรกรแต่ละรายมาวิเคราะห์ในรูปแบบตาราง เพื่อเปรียบเทียบว่าการจัดการการเลี้ยงกุ้งแตกต่างกันอย่างไรและ มีผลต่อผลผลิตและรายได้อย่างไร เปรียบเทียบต้นทุนและรายได้ ของเกษตรกรแต่ละราย เริ่มตั้งแต่วิธีการเตรียมบ่อ การใช้พลาสติกรองบ่อ การใช้เชือกกันนก การลงกุ้ง ขนาดของกุ้ง การให้อาหาร การดูแลรักษา

การคัดแยกกุ้ง

4 กันยายน 2555 : ขั้นที่ 4 ทำ Blog โดยการหาเนื้อหาประกอบโครงงาน

5 กันยายน 2555 : ขั้นที่ 5

จัดทำวิดีโอและ PowerPoint ประกอบโครงงาน

6 กันยายน 2555 : ขั้นที่ 7

จัดทำโปรแกรม Komodo ในการคิดคำนวณ

6 กันยายน 2555 : ขั้นที่ 8

รวบรวมเนื้อหาทั้งหมด จัดทำโครงงานลงใน Blog อย่างสมบูรณ์ และส่ง Blog

ประโยชน์ที่ได้รับ

- ทำให้ทราบข้อมูลพื้นฐานการประกอบอาชีพเกษตรกรรมผู้เลี้ยงกุ้ง
- ทำให้ทราบสถานการณ์การผลิต การรับซื้อกุ้งขาวและกุ้งกุลาดำ
- ทำให้ทราบปัญหาและอุปสรรค เพื่อเป็นข้อมูลแนวทางในการกำหนดนโยบาย และมาตรการ
ในการส่งเสริม และพัฒนาการผลิต การตลาด กุ้งขาวและกุ้งกุลาดำ

ผลการศึกษา

ต้นทุนและรายได้ของเกษตรกร

สำหรับต้นทุนของเกษตรกร พบว่า มี 2 ประเภท คือ ต้นทุนคงที่ ซึ่งส่วนใหญ่เป็นค่าขุดบ่อ 15,000 บาท/ไร่ และต้นทุนแปรผัน ส่วนใหญ่เป็นค่าอาหาร สำหรับการเลี้ยงกุ้งกุลาดำและกุ้งขาวมีต้นทุนและรายได้ที่แตกต่างกัน เพราะกุ้งกุลาดำใช้ระยะเวลาในการเลี้ยง ที่นานกว่ากุ้งขาวโดยกุ้งขาวแต่ละรอบ ใช้เวลาเลี้ยง ประมาณ 3.5 เดือน ส่วนกุ้งกุลาดำ ใช้เวลาเลี้ยงประมาณ 4.5 เดือน แต่กุ้งกุลาดำใช้ปริมาณอาหารที่น้อยกว่า จึงเป็นผลให้กุ้งขาว มีต้นทุนในการเลี้ยงมากกว่า แต่ราคาของกุ้งขาวดีกว่าและมีตลาดรองรับ ทั้งเนื่องจาก ตลาดรับซื้อต่างประเทศได้เคยตรวจพบสารตกค้าง จึงระงับการสั่งซื้อกุ้งกุลาดำ จากประเทศไทย จึงเป็นผลให้เกษตรกรไม่นิยมเลี้ยงกุ้งกุลาดำ และหันมาเลี้ยงกุ้งขาวกันอย่างแพร่หลาย